Nguyên nhân làm mất dữ liệu ổ cứng

    Có nhiều nguyên nhân dẫn đến mất mát dữ liệu, nhìn chung có ba nguyên nhân chính sau đây:

• Lỗi thiết bị phần cứng: đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mất dữ liệu, chiếm khoảng 44%. Lỗi phần cứng có thê xãy ra do có sự bất thường về dòng điện hoặc thiệt hại về vật lý của thiết bị lưu trữ...

• Lỗi phần mềm: chiếm khoảng 21%, nguyên nhân do Virus phá hoại, hệ điều hành hư hỏng...

• Lỗi người sứ dung: chiếm khoảng 32%, nguyên nhân do người sử dụng thao tác không đúng cách như: xóa nhầm, format hay fdisk khi chưa sao lưu dữ liệu...

Khôi phục dữ liệu là quá trình sử dụng các thiết bị hay phần mềm chuyên dụng để tìm kiếm dữ liệu bị mất, nên nhớ đây cũng chỉ là một giải pháp làm giảm thiểu thiệt hại, dữ liệu không thể nào được khôi phục hoàn toàn như trước.
    -    Ổ cứng đang sử dụng thì không thấy phân vùng đâu nữa (VD: C, D, F, G),    -    Ổ F và G không thấy dữ liệu.        Hoặc trước đây là định dạng NTFS hay FAT32 thì bây giờ lại chuyển sang định dạng RAW khi Click chuột để mở phân vùng thì máy tính bắt chọn Format.        Hiện tượng Partition chuyển từ định dạng NTFS hay FAT32 hay bất kỳ định dạng nào khác sang định dạng RAW là do cấu trúc của Partition đó bị lỗi, nguyên nhân này dẫn đến là do các lỗi sau:        1. Mất định dạng do virus hoặc do quá trình tắt máy đột ngột (không thực hiện quá trình shutdown);        2. Mất partition, ổ cứng mất định dạng  (thông tin của Partition lỗi hoặc thiếu, đường dẫn theo cây thư mục bị hỏng) do bad sector        3. Một trong các đầu đọc nằm trên cụm đầu đọc bị lỗi        Trên ổ cứng hay thiết bị lưu trữ có nhiều cụm đầu đọc khác nhau, và dữ liệu chúng ta đang nằm trên cụm đầu đọc bị lỗi.        *** Để kết luận ổ cứng của bạn nằm trong nguyên nhân nào ta kiểm tra như sau:        Dùng phần mềm MHDD có sẵn trong đĩa Hirent boot để test:        - Nếu không thấy bad sector hay delays thì chắc chắn nguyên nhân mất partition là do virut hoặc do lỗi tắt máy đột ngột.        Việc cứu dữ liệu từ chiếc ổ cứng này khá là đơn giản; sử dụng một phầm mềm cứu dữ liệu nào đó là có thể lấy lại được dữ liệu; để nhanh chóng và an toàn phần mềm cứu dữ liệu nên chọn phần mềm bản quyền.        - Nếu thấy ổ cứng bị bad sector hay delays thì ta để ý: nếu ổ cứng chỉ bị bad một đoạn (là đoạn đầu đoạn giữa hay đoạn cuối) thì nguyên nhân này là do bad trên bề mặt đỉa; nếu từ đầu đến cuối ổ cứng mà ta quan sát thấy cứ một đoạn không bị bad rồi một đoạn bị bad, rồi đến đoạn không bị bad, cứ thế lặp đi lặp lại thì nguyên nhân ở đây do một trong các đầu đọc nằm trên cụm đầu đọc bị lỗi.        Việc lấy dữ liệu ra sẽ gặp nhiều khó khăn nếu bạn không có thiết bị chuyên dụng để đọc thông tin từ các sector bị bad (từ tính trên bề mặt đĩa kém); và nếu như ổ cứng bị lỗi đầu đọc, bạn muốn lấy toàn bộ dữ liệu từ chiếc ổ cứng đó ra thì nhất thiết bạn phải thay thế cả cụm đầu đọc đó; nếu không dữ liệu bạn có lấy được ra cũng bị lỗi (không mở được file, bị mất file…).

1.4. Khả năng khôi phục dữ liệuTập tin bị xóa:Như đã đề cập ở trên, việc xóa tập tin sẽ đánh dấu xóa trong Director Entry và những thông tin liên quan trong bảng FAT hoặc MFT Entry. Về lý thuyết, khả năng khôi phục đầy đủ tập tin này là cao.
Tuy nhiên, kết quả thực tế đôi khi không được như mong đợi vì một số nguyên nhân:

• Sau khi xóa, người dùng cố gắng thực hiện một số thao tác nhằm lấy lại dữ liệu, HĐH ghi đè dữ liệu mới vào các cluster được đánh dấu xóa...

• Phân vùng bị xóa (hoặc tạo lại) nhưng chưa định dạng (format): Hầu hết dữ liệu đều có thể khôi phục được trong trường hợp này vì FAT và MFT không bị ảnh hưởng khi người dùng xóa và tạo mới phân vùng.

Phân vùng bị format:Với phân vùng FAT, việc định dạng sẽ xóa bảng FAT, Boot Record và thư mục gốc (Root Directory) nhưng Partition Table và dữ liệu trong Allocation vẫn còn. Những tập tin có dung lượng nhỏ hơn kích thước một cluster (32KB, mặc định của FAT32 hoặc theo tùy chọn của bạn khi định dạng), tập tin được khôi phục hoàn toàn vì chúng không cần đến thông tin trong bảng FAT.
Với những tập tin có dung lượng lớn, nhiều cluster liên tiếp nhau, chúng sẽ bị phân mảnh khi có sự thay đổi nội dung theo thời gian. Việc tìm và ráp các cluster có liên quan với nhau là công việc khó khăn, nhất là với những tập tin có dung lượng lớn và hay thay đổi.
Một số phần mềm cứu dữ liệu có khả năng khôi phục mà không cần thông tin từ bảng FAT. tuy nhiên, nội dung những tập tin sau khi tìm lại sẽ không đầy đủ hoặc không thể đọc được. Vì vậy, bạn sẽ cần đến một phần mềm có khả năng trích xuất những nội dung còn đọc được từ những tập tin này.
Với phân vùng NTFS, việc định dạng sẽ tạo MFT mới, tuy nhiên kết quả khôi phục sẽ tốt hơn phân vùng FAT vì NTFS không sử dụng bảng FAT để xác định các cluster chứa dữ liệu của cùng tập tin.
Phân vùng bị format và cài đè HĐH mới hoặc sử dụng Ghost:Trường hợp này thực sự là khó khăn vì Directory Entry (FAT), MFT (NTFS) đã bị xóa. Giả sử bạn có 10GB dữ liệu lưu trữ trên phân vùng 20GB, phân vùng này bị format và chép đè 5GB dữ liệu mới.
Như vậy, bạn không thể phục hồi những dữ liệu đã bị chép đè mà chỉ có thể khôi phục dữ liệu từ 5GB trở về sau.